Ege’nin Sağlık Deposu: Enginar ve Hanife Teyze’nin Zeytinyağlısı
Ege mutfağında bazı tatlar vardır ki hem bedene hem ruha iyi gelir. Enginar işte tam da bu sofralık mucizelerden biri. Mart ayından itibaren pazarlarda boy göstermeye başlayan enginar, yalnızca bir sebze değil; aynı zamanda sağlık ve şifa dolu bir gelenektir. Hele bir de Ege usulü pişirildiyse…
Çakıltaşı Restoran’da enginar denince akla ilk gelen kişi Hanife Teyze'dir. Onun yaptığı zeytinyağlı enginarı bir kez tadan, başka yerde kolay kolay aynı lezzeti bulamaz. Püf noktalarıyla, mevsimiyle, çeşitleriyle enginarın bu lezzetli ve sağlıklı yolculuğuna haydi birlikte çıkalım.
Enginar Nedir? Nerede Yetişir?
Enginar, papatyagiller ailesinden, Akdeniz iklimini seven, baş kısmı çiçek tomurcuğuna benzeyen bir sebzedir. En çok Ege Bölgesi’nde, özellikle İzmir (Urla, Seferihisar), Aydın ve Muğla çevresinde yetiştirilir. Ayrıca bazı Marmara ve Akdeniz illerinde de üretimi yapılmaktadır.
Enginarın Mevsimi Ne Zamandır?
Enginar mevsimi genellikle Mart, Nisan ve Mayıs aylarını kapsar. Ancak bazı bölgelerde Ocak ayının sonlarına doğru da tezgahlarda görülmeye başlar. Fakat en taze, en körpe enginar için Nisan ortası idealdir.
Enginarın Faydaları Nelerdir?
Karaciğer dostudur.
Karaciğerin temizlenmesine destek olur.
Sindirim sistemini rahatlatır, şişkinliği önler.
Antioksidan bakımından zengindir.
Kalp sağlığını destekler, kolesterolü dengelemeye yardımcı olur.
Lif oranı yüksek olduğu için uzun süre tok tutar.
Kısacası; enginar sadece bir sebze değil, bir sağlık iksiridir.
Enginar Çeşitleri Nelerdir?
Enginar deyince akla sadece zeytinyağlı hali gelmesin! Farklı çeşitleri ve kullanım alanlarıyla mutfakta geniş bir yelpazesi vardır:
Çanak Enginar: En bilinen ve yaygın kullanılan formdur. Zeytinyağlı yemeklerde başroldedir.
Enginar Kalbi: Taze ya da konserve olarak bulunabilir. Salatalara, pizzalara, makarnalara eklenebilir.
Parça Enginar: Çanak şeklinde değil, parçalanmış olarak kullanılan form.
Elma Dilim Enginar: Özellikle kavurma ve sıcak yemeklerde tercih edilir.
Enginar Tatlısı: Evet, yanlış duymadınız! Bazı yerel tariflerde şekerle pişirilmiş tatlısı da yapılır.
Enginarlı Fava: Sarı mercimeğin yoğun kıvamıyla birleşen enginar, bu mezeye bambaşka bir boyut kazandırır.
Enginar Pişirirken Dikkat Edilmesi Gerekenler:
Kararmasını önlemek için; temizledikten sonra suyuna biraz limon ve un ekleyip 5-10 dakika bekletin.
Düşük ısıda, yavaş yavaş pişirin. Böylece yapısı bozulmaz, lezzeti içe işler.
Soğuk servis edin. Özellikle zeytinyağlı enginar en çok bu haliyle sevilir.
Hanife Teyze’nin Meşhur Zeytinyağlı Enginar Tarifi
Halil Bey’in annesi Hanife Teyze, Çakıltaşı’nın ruhunu taşıyan özel tarifleriyle tanınıyor. Ama içlerinden biri var ki dillere destan: Zeytinyağlı Enginar!
Püf Noktaları: Kuru soğan ve havuç önce zeytinyağında çevrilir. Ardından enginarlar eklenir. Enginarlar hafif parlamaya başlayınca taze soğanlar da eklenir. Üzerine sıcak su, limon suyu, zerdeçal, karabiber ve tuz ilave edildikten sonra kısık ateşte, sabırla pişirilir.
Ocaktan almaya yakın, incecik doğranmış dereotu serpilir, soğutulur ve en az 2 saat pişirdiğimiz tencerede dinlendirilir.
"Hanife Teyze’nin enginarı, sadece bir yemek değil; bir Ege anısıdır.” diyen misafirlerimiz var. Haksız da sayılmazlar!Çakıltaşı’nda, bu geleneksel lezzet sevgiyle, sabırla ve büyük bir ustalıkla sunulur. Gündoğan’a yolunuz düşerse, Hanife Teyze’nin püf noktalarıyla çıkan zeytinyağlı enginarı tatmadan dönmeyin. Belki de o ilk lokmada siz de “Enginar böyle mi olurmuş?” diyeceksiniz.